Miras bırakan kişinin ölümünden sonra mirasçılar arasında yapılan paylaşımda bazı kişilerin yasal haklarının çiğnendiğini düşündüğü durumlar ortaya çıkabilir. Türk Medeni Kanunu, bazı mirasçılara “saklı pay” adı verilen ve miras bırakanın bile sınırlı şekilde müdahale edebileceği bir miras hakkı tanımıştır. Eğer bu haklar ihlal edilmişse, saklı pay sahibi mirasçılar, mahkemeye başvurarak “tenkis davası” adı verilen özel bir dava açabilir.
Saklı Pay Nedir?
Saklı pay, miras bırakanın mutlak surette bırakamayacağı, yasayla koruma altına alınmış mirasçı payıdır. Yani miras bırakan kişi istediği kişiye istediği oranda mal devredemez; bazı mirasçılar için belirli oranlarda miras hakkı her durumda saklı tutulmuştur. Bu uygulamanın amacı, aile bağlarını korumak ve bazı mirasçıların mağdur edilmesini önlemektir.
Türk Medeni Kanunu’na göre saklı pay sahibi olan mirasçılar şunlardır:
-
Alt soy (çocuklar, torunlar)
-
Ana-baba
-
Sağ kalan eş
Kardeşler ise saklı pay sahibi değildir.
Saklı Pay Oranları Nasıldır?
Mirasçının türüne göre saklı pay oranları şu şekildedir:
-
Alt soy için: yasal miras payının yarısı
-
Ana ve baba için: yasal miras payının üçte biri
-
Sağ kalan eş için: yasal miras payının dörtte biri (bazı durumlarda değişkenlik gösterebilir)
Eğer miras bırakan kişi, bu oranların altında bir pay bırakmışsa ya da malvarlığının tamamını başka birine devretmişse, saklı pay sahibi olan mirasçılar bu duruma itiraz ederek haklarını arayabilir.
Saklı Pay İhlali Nasıl Tespit Edilir?
Miras paylaşımı yapıldığında, saklı pay ihlalinin olup olmadığını tespit etmek için öncelikle miras bırakanın tüm malvarlığı hesaplanır. Bu sadece terekedeki mevcut malları değil, ölümden önce yapılan bağış ve satışları da kapsar.
Saklı payın ihlal edilip edilmediğini anlamak için şu adımlar izlenir:
-
Tereke değeri belirlenir.
-
Hayattayken yapılan bağışlar bu değere eklenir.
-
Toplam üzerinden mirasçıların saklı pay oranları hesaplanır.
-
Saklı paydan daha az bırakılmışsa, ihlal vardır.
Bu aşamada uzman bir miras avukatı ile çalışmak, doğru hesaplama ve stratejik ilerleme açısından önemlidir.
Tenkis Davası Nedir?
Tenkis davası, saklı payı ihlal edilen mirasçının, bu ihlali ortadan kaldırmak için açtığı dava türüdür. Tenkis kelimesi, “azaltma” anlamına gelir. Burada amaç, saklı payı aşan kısmın iptal edilmesi ve yeniden mirasçının hakkının teslim edilmesidir.
Tenkis davası sonucunda, vasiyetnameyle yapılan tasarruflar iptal edilebilir, haksız kazanç elde eden kişilere karşı mal iadesi kararı verilebilir.
Tenkis Davası Ne Zaman Açılır?
Tenkis davası, miras bırakanın ölümünden sonra açılabilir. Ancak bu davanın hak düşürücü süresi bulunmaktadır:
-
Mirasçının saklı payının ihlal edildiğini öğrendiği tarihten itibaren bir yıl içinde
-
Miras bırakanın ölümünden itibaren en geç on yıl içinde
Bu süreler geçtikten sonra dava açmak mümkün değildir. Bu nedenle ihlal şüphesi bulunan durumlarda zaman kaybetmeden harekete geçmek gerekir.
Dava Açma Süreci Nasıl İşler?
Tenkis davası açmak isteyen saklı pay sahibi mirasçıların izleyebileceği temel adımlar şunlardır:
-
Miras bırakanın tüm malvarlığının tespiti
-
Varsa vasiyetname ya da satış/bağış belgelerinin incelenmesi
-
Saklı pay hesaplaması yapılması
-
Haksız kazanç sağlayan kişilere karşı dava açılması
Bu süreçte hukuki ve teknik birçok detay yer aldığından, deneyimli bir miras avukatının rehberliği önem taşır.
Vasiyetnameye Karşı Tenkis Davası Açılabilir Mi?
Evet. Miras bırakan kişi bir vasiyetname ile malvarlığının büyük kısmını bir kişiye bırakmışsa ve bu durum saklı payı ihlal ediyorsa, vasiyetnameye karşı tenkis davası açılabilir. Bu davada amaç vasiyetnamenin tamamen iptali değil, sadece saklı payı ihlal eden kısmın geçersiz sayılmasıdır.
Biz Ne Yapıyoruz?
Saklı pay ihlali davalarında, malvarlığı tespiti, vasiyetname analizi, bağış ve devirlerin hukuka uygunluğunun değerlendirilmesi gibi pek çok detay vardır. Biz, müvekkillerimize bu karmaşık sürecin her aşamasında detaylı hukuki destek sunuyoruz. Hedefimiz, yasal haklarınızın korunması ve mirastan doğan mağduriyetlerin ortadan kaldırılmasıdır.
Bizimle İletişime Geçin
Saklı pay hakkınızın ihlal edildiğini düşünüyorsanız, haklarınızı korumak için zamanında ve doğru adımlar atmanız gerekir. Bu alanda uzman miras avukatlarımız, sizi bilgilendirmek ve davayı yürütmek için hazırdır. Bizimle iletişime geçerek sürecinizi güvenli bir şekilde başlatabilirsiniz.
