Evlilik sözleşmesi, evlilik birliği kurulmadan önce veya evlilik sırasında tarafların malvarlığı rejimini kendi tercih ve iradelerine göre düzenlemelerini sağlayan resmi bir anlaşmadır. Türk Medeni Kanunu çerçevesinde düzenlenen evlilik sözleşmesi, tarafların evlilik süresince ve olası boşanma halinde sahip olacakları malvarlığı hak ve yükümlülüklerini önceden netleştirir. Genellikle halk arasında “mal rejimi sözleşmesi” veya “evlilik öncesi anlaşma” olarak da bilinir. Türkiye’de yasal mal rejimi “edinilmiş mallara katılma” olmakla birlikte, taraflar bu rejimi değiştirmek ve kendi özel koşullarını belirlemek için evlilik sözleşmesi yapabilirler. 2025 yılı itibarıyla artan ekonomik bilinç, yüksek malvarlıkları ve ticari faaliyetlerin çeşitlenmesi nedeniyle evlilik sözleşmesi yapan çiftlerin sayısı hızla artmaktadır.
Türk Hukukunda Mal Rejimi Türleri
Türk Medeni Kanunu’na göre evlilik sözleşmesi ile tarafların tercih edebileceği dört farklı mal rejimi vardır. Bunlar; edinilmiş mallara katılma, mal ayrılığı, paylaşmalı mal ayrılığı ve mal ortaklığı rejimleridir. Edinilmiş mallara katılma rejimi, eşlerin evlilik süresince edindiği malların boşanma halinde eşit şekilde paylaşılmasını öngörür. Mal ayrılığı rejiminde ise her eş kendi malvarlığından ve gelirinden tek başına sorumlu olur; diğer eşin ortaklık hakkı doğmaz. Paylaşmalı mal ayrılığı ve mal ortaklığı rejimleri ise daha karmaşık ve ayrıntılı düzenlemelerdir. Çiftler, ihtiyaçlarına ve mali beklentilerine uygun rejimi seçerek evlilik sözleşmesi ile bunu resmileştirebilir.
Evlilik Sözleşmesi Ne Zaman ve Nasıl Yapılır?
Evlilik sözleşmesi, evlenmeden önce veya evlilik devam ederken herhangi bir zamanda yapılabilir. Evlilik öncesinde yapılacaksa evlilik başvurusu sırasında nüfus müdürlüğüne bildirilmesi gerekir. Evlilik gerçekleştikten sonra yapılacaksa noterde düzenlenmesi ve karşılıklı imzalanması şarttır. Tarafların rızası olmadan tek taraflı olarak evlilik sözleşmesi yapılması mümkün değildir. Evlilik sözleşmesi düzenlenirken noterde düzenleme şeklinde yapılması zorunludur; yazılı sözleşmeler ancak noterde onaylanarak geçerlilik kazanır. Ayrıca tarafların tam anlamıyla özgür irade ile sözleşmeyi imzalaması gerekir; baskı veya zorlama ile yapılan sözleşmeler geçersiz sayılabilir.
Evlilik Sözleşmesinin İçeriğinde Neler Belirlenebilir?
Evlilik sözleşmesinde taraflar, evlilik süresince ve boşanma halinde malların paylaşımını, edinilmiş malların hangi gruba gireceğini, borçların nasıl paylaşılacağını ve gelirlerin nasıl değerlendirileceğini detaylı olarak belirleyebilirler. Özellikle kişisel malların kapsamı, aile işletmeleri, ortak gayrimenkuller, yatırımlar ve ticari ortaklıklar bakımından özel düzenlemeler yapılabilir. Ayrıca borçlardan sorumluluk, kredi ve ipotek riskleri de sözleşmede netleştirilebilir. Böylece boşanma halinde doğabilecek uzun ve yorucu mal paylaşımı davalarının önüne geçilmiş olur. Tarafların gelecekteki olası anlaşmazlıkları önceden hukuki güvence altına alınmış olur.
Evlilik Sözleşmesinin Geçerliliği ve İptali
Evlilik sözleşmesi yapıldığı andan itibaren geçerli olur ve tarafların iradeleriyle belirlenmiş hükümler uygulanır. Ancak hukuka ve ahlaka aykırı, kamu düzenine zarar veren veya taraflardan birinin hakkaniyete aykırı şekilde zarara uğramasına yol açacak hükümler geçersiz sayılabilir. Taraflardan biri evlilik sözleşmesinin baskı, tehdit, aldatma ya da irade fesadıyla yapıldığını iddia ederse mahkemeye başvurarak iptal talebinde bulunabilir. Mahkemeler, iptal davalarında tarafların sözleşme yapma anındaki iradelerini, mali bilgilerini ve hukuki yeterliliklerini detaylı olarak inceler.
2025 Yılında Evlilik Sözleşmelerinde Artan Bilinç ve Pratikteki Uygulamalar
2025 yılı itibarıyla Türkiye’de evlilik sözleşmeleri konusunda toplumsal farkındalık ciddi şekilde artmıştır. Özellikle büyük şehirlerde ve yüksek gelir grubundaki çiftler arasında malvarlığının korunması amacıyla evlilik sözleşmesi yapılması artık tabu olmaktan çıkmıştır. Ticari faaliyetlerin çeşitlenmesi, girişimciliğin artması ve uluslararası yatırımlar, kişisel servet yönetimini daha karmaşık hale getirmiştir. Bu nedenle iş dünyasında aktif olan çiftler, şirket hisseleri, gayrimenkuller, yurt dışı yatırımları ve borç yönetimi gibi konularda ayrıntılı evlilik sözleşmeleri hazırlamaktadır. Aynı zamanda boşanma oranlarının artması ve uzun süren mal paylaşımı davaları, genç çiftleri evlilik öncesinde mali sınırları belirlemeye teşvik etmektedir.
Evlilik Sözleşmesinin Sağladığı Avantajlar
Evlilik sözleşmesi, tarafların ekonomik bağımsızlığını korurken, ileride yaşanabilecek uyuşmazlıkların önüne geçer. Özellikle uzun süreli boşanma davalarında mal paylaşımı sırasında yaşanan tartışmalar, evlilik sözleşmesi sayesinde baştan engellenebilir. Ayrıca bir tarafın iş dünyasında yüksek riskler alması durumunda diğer tarafın malvarlığı korunmuş olur. Evlilik sözleşmesi, tarafların birbirine olan güvenini zedelemez aksine şeffaflık ve dürüstlük ilkesini güçlendirir. Tarafların karşılıklı rızasıyla hazırlanan iyi bir sözleşme, hem evlilik sürecinde hem de olası boşanma halinde ciddi avantajlar sağlar.
Profesyonel Destekle Hazırlanan Evlilik Sözleşmesinin Önemi
Evlilik sözleşmesinin hukuka uygun, kapsamlı ve tarafları tam anlamıyla koruyacak şekilde hazırlanması uzmanlık gerektirir. İstanbul gibi büyük şehirlerde faaliyet gösteren aile hukuku avukatları, çiftlere hangi mal rejiminin daha uygun olduğunu analiz ederek en ideal düzenlemeleri yapar. Sözleşmenin eksiksiz, doğru ifadelerle ve teknik detaylara uygun şekilde hazırlanması, gelecekte yaşanabilecek olası iptal veya itirazları önler. Ayrıca noter işlemleri, şerhlerin doğru yapılması ve kayıt sistemlerinin eksiksiz uygulanması da profesyonel avukat desteğiyle daha güvenli hale gelir.
