Günümüzde Türkiye, hem yaşamak hem de yatırım yapmak isteyen yabancılar için cazip bir ülke haline gelmiştir. Bu durum, özellikle taşınmaz edinimleri ve kalıcı yerleşimlerle birlikte yabancıların Türkiye’de miras hakkı konusunu da gündeme getirmiştir. Peki, Türk vatandaşı olmayan bir kişi Türkiye’de mirasçı olabilir mi? Yabancı uyruklu bir kişinin Türkiye’deki mal varlığı mirasçılara geçer mi?
Yabancılar Türkiye’de Mirasçı Olabilir mi?
Evet. Türk Medeni Kanunu’na göre, yabancı gerçek kişiler Türkiye’de mirasçı olabilir. Bu hak, hem yasal mirasçılık (kan bağından doğan) hem de atama yoluyla mirasçılık (vasiyetname veya miras sözleşmesiyle) kapsamında geçerlidir.
Ancak bu hak, karşılıklılık (mütekabiliyet) ilkesine ve uluslararası anlaşmalara bağlı olarak şekillenir. Yani, bir ülke vatandaşına Türkiye’de miras hakkı tanınabilmesi için o ülkenin de Türk vatandaşlarına benzer hakları tanıyor olması gerekir.
Türkiye’de Uygulanacak Hukuk: Hangi Ülkenin Kanunu Geçerlidir?
Yabancının miras hakkı değerlendirilirken hangi ülke hukukunun uygulanacağı 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK) ile düzenlenmiştir. Genel kurala göre:
-
Ölen kişinin vatandaşı olduğu ülke hukuku, mirasın paylaşımında esas alınır.
-
Ancak Türkiye’de bulunan taşınmaz mallar için Türk hukuku uygulanır.
Bu nedenle bir yabancının Türkiye’de sahip olduğu taşınmazın (örneğin arsa, ev, bina) miras paylaşımı Türk Medeni Kanunu’na göre yapılır. Taşınır mallar ve haklar için ise yabancının kendi ülke hukuku devreye girer.
Miras İşlemleri Nasıl Yürütülür?
Yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de mirasçı olması halinde, hukuki işlemler belirli prosedürler çerçevesinde yürütülür. Bu süreç, hem yasal düzenlemelere hem de uluslararası özel hukuk kurallarına uygun şekilde ilerlemelidir. Aşağıda, Türkiye’de yabancıların miras hakkını kullanabilmesi için izlenmesi gereken adımlar detaylı biçimde açıklanmıştır:
Veraset İlamı(Mırasçılık Belgesi) Alınması
Türkiye’de miras hakkını kullanabilmek için ilk yapılması gereken işlem, veraset ilamı (mirasçılık belgesi) almaktır. Bu belge, miras bırakanın yasal mirasçılarının kim olduğunu ve hangi oranla mirasçı olduklarını resmi olarak tespit eder.
Yabancı uyruklu kişiler bu belgeyi:
-
Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak,
-
Ya da doğrudan noterlikten talep ederek alabilirler.
Başvuru için, miras bırakanın ölüm belgesi, kimlik bilgileri ve varsa yabancı ülke resmi belgeleri (tercüme ve apostilli) gereklidir. Belgelerin tam ve usule uygun hazırlanması, işlemlerin hızla ilerlemesini sağlar. Avukat aracılığıyla yapılan başvurular, hem belge temininde kolaylık sağlar hem de hatalı başvuruların önüne geçer.
Mirasın Tespiti Ve Paylaşımı
Veraset ilamı alındıktan sonra, mirasın konusu olan taşınmazların ya da diğer malvarlıklarının paylaşım süreci başlatılır. Eğer miras bırakanın Türkiye’de tapuda kayıtlı taşınmazları varsa, Tapu ve Kadastro Müdürlüğü’ne başvuru yapılarak bu malların mirasçılara intikali sağlanır.
Bu aşamada:
-
Hisseli paylaşım yapılabileceği gibi,
-
Mirasçılar anlaşırsa tek kişi üzerine devir gerçekleştirilebilir.
-
Taraflar arasında anlaşmazlık varsa, izale-i şuyu (mirasın ortaklığının giderilmesi) davası açılması gerekebilir.
Taşınmaz dışında kalan malvarlıkları (örneğin banka hesapları, taşıtlar, değerli eşyalar) için ilgili kurumlara veraset ilamı sunularak hak talebinde bulunulabilir.
Vergisel Yükümlülüklerin Yerine Getirilmesi
Türkiye’de mirasın intikali sırasında, veraset ve intikal vergisi ödenmesi yasal bir zorunluluktur. Yabancı mirasçılar da bu yükümlülükten muaftır değildir. Vergi oranı;
-
Mirasın değeri,
-
Ve mirasçının murisle olan yakınlık derecesine göre belirlenir.
Vergi beyannamesi, miras bırakanın ölüm tarihinden itibaren belirli bir süre içinde ilgili vergi dairesine sunulmalıdır. Gecikme durumunda gecikme faizi veya ceza söz konusu olabilir. Bu nedenle, vergi yükümlülüğünün zamanında ve doğru şekilde yerine getirilmesi önemlidir.
Profesyonel hukuki destekle bu süreç yönetildiğinde, hem vergi avantajları hem de doğru beyanlarla fazla ödeme riski önlenmiş olur.
Mirasçının Türkiyede Bulunmaması Durumunda
Yabancı mirasçıların Türkiye’ye fiziki olarak gelme imkânı her zaman bulunmayabilir. Bu gibi durumlarda işlemlerin aksamaması için en sağlıklı yol, Türkiye’de bir avukata noter aracılığıyla vekâletname verilmesidir.
Vekâlet alan avukat:
-
Veraset ilamı başvurusunu yapabilir,
-
Tapu intikal işlemlerini tamamlayabilir,
-
Vergi beyanı ve ödemelerini gerçekleştirebilir,
-
Tüm resmi kurumlarla iletişim kurarak süreci başvuru sahibi adına yürütebilir.
Bu yöntem, özellikle yurt dışında yaşayan kişilerin Türkiye’deki haklarını zaman kaybetmeden ve eksiksiz şekilde kullanmalarını sağlar. Biz, bu tür durumlarda yurtdışındaki müvekkillerimizi tam yetkiyle temsil ediyor, onların işlemlerini güvenli ve şeffaf şekilde sonuçlandırıyoruz.
Yabancıların Miras Hakkına Dair Sınırlamalar
Her ne kadar genel olarak yabancılar Türkiye’de mirasçı olabilse de, bazı özel durumlarda sınırlamalar söz konusu olabilir:
-
Savaşta olan ülkelerin vatandaşları için kısıtlamalar olabilir.
-
Karşılıklılık ilkesine uymayan ülkelerin vatandaşlarına sınırlı miras hakkı tanınabilir.
-
Tapuda özel hüküm bulunan taşınmazlar (örneğin özel güvenlik bölgelerinde bulunanlar) için özel izin gerekebilir.
Bu tür durumlarda hukuki danışmanlık almak, miras hakkının etkin kullanılması açısından büyük önem taşır.
Türk hukuk sistemi, yabancıların miras haklarını belirli kurallara bağlı olarak tanımakta ve bu kişilerin Türkiye’deki malvarlıklarını miras yoluyla edinmelerine imkân sağlamaktadır. Ancak süreç, uluslararası hukuk kuralları, karşılıklılık prensibi ve Türk Medeni Kanunu’nun hükümleri çerçevesinde yürütüldüğü için dikkatle ele alınmalıdır.
Gerekli belgelerin hazırlanmasından veraset ilamı alınmasına, tapu ve vergi işlemlerinden dava süreçlerine kadar her adımda profesyonel hukuki destek sağlamaktayız.
Bizimle İletişime Geçin
Türkiye’de miras kalan malvarlığınızın yasal yollarla intikalini sağlamak, karşılaşabileceğiniz sınırlamaları aşmak ve tüm işlemleri eksiksiz tamamlamak için
bizimle iletişime geçebilirsiniz. Avukat Atakan Ayhan olarak, Türkiye’de miras kalan yabancı kişilerin tüm hukuki işlemlerini titizlikle yürütmekteyiz.
